ethische technologie

Marleen Stikker: ‘Ik hoop dat het data-akkoord aanzet tot handelen’

De Metropool Amsterdam profiteert van digitalisering. Technologische ontwikkelingen brengen ook bedreigingen voort. Want hoe gaan we om met energieslurpende datacentra en hoeveel macht geven we big tech? We praten met Marleen Stikker, directeur van Waag, over verantwoorde inzet van data en technologie. De afgelopen twintig jaar was Marleen Stikker een van de weinigen die waarschuwden voor

13-01-22

Data delen in de culturele sector: leer je publiek kennen

Culturele instellingen delen nauwelijks data met elkaar. Als het aan filmmaker en ondernemer Chris van der Vorm ligt, komt daar snel verandering in. “Als we data delen, kunnen we meer publiek en ook een diverser publiek bereiken.” Wist je dat mensen die naar post metal luisteren vaak ook geïnteresseerd zijn in klassieke muziek? Het is

25-10-21

Hilary Richters: ‘Verantwoord datagebruik gaat over technologie én cultuur’

Hoe vertaal je de warmte van mensen en hun waarden en normen naar koude technologie, die bestaat uit enen en nullen? Dat is waar digital ethics of verantwoord datagebruik over gaat. “Om hier écht iets mee te doen moeten we elkaar helpen en van elkaar leren”, zegt Hilary Richters, Lead Digital Ethics bij Deloitte. Rechtvaardigheid

18-06-21

Wethouder Meliani: “De menselijke maat behouden in een digitaliserende wereld gaat niet vanzelf”

Wethouder Digitale Stad Touria Meliani presenteerde dit jaar de eerste Datastrategie van Amsterdam. In dit interview vertelt ze waarom Amsterdam zich hard maakt voor een inclusieve digitale stad waarin iedereen gelijke rechten en kansen heeft. Het streven naar een op ethische waarden gebaseerde samenleving, is een opgave die iedereen aan gaat. Ze nodigt Amsterdammers daarom

02-06-21

Nieuw Amsterdams publiek digitaal platform

WhatsApp hanteert sinds 15 mei een nieuw privacybeleid en deelt meer gegevens met moederbedrijf Facebook. Waag, Freedom, Gemeente Amsterdam en Stadsmakers hebben daarom een Amsterdams publiek digitaal platform gelanceerd via Element, wat is gebaseerd op Matrix. Op dit nieuwe platform kunnen voormalige WhatsApp-groepen samenkomen op een veilige, federatieve manier. Waag heeft zich aangesloten op Matrix:

22-02-21

Ruud Yap van de OBA: “Tada zou bestuurlijk ambassadeur voor ethische tech kunnen zijn”

Ruud Yap is afdelingshoofd ICT en CTO bij de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA). Binnen de organisatie is interesse in verantwoorde technologie omdat het Amsterdammers meer grip kan geven op hun digitale omgeving. Maar een transitie naar ethische tech is een behoorlijke opgave. In dit interview vertelt hij over de moeilijkheden waar hij daarbij in zijn

03-02-21

Ethisch ondernemer Tom van Arman: “Technologie uitrollen zonder inspraak van burgers werkt niet”

Tom van Arman is oprichter en directeur van Tapp, een bureau dat verantwoorde stedelijke technologieën ontwikkelt. Van Arman zit bomvol ideeën over de digitale stad en de rol die Tada daarin kan spelen. Burgers moeten veel meer betrokken worden bij de implementatie van technologie in de publieke ruimte, aldus Van Arman. Hij vertelt hoe hij

06-01-21

De toekomst van Tada

De kracht van Tada is dat het uitgaat van waarden. Het maakt dat veel mensen zich er in kunnen vinden. Maar tegelijkertijd zijn ethische waarden ook abstract. Natuurlijk willen we een digitale stad ‘van en voor iedereen’. Maar hoe geef je dat vorm in de praktijk? Aan de praktische toepassing wordt al langere tijd

16-12-20

Waardenhiërarchie: waarden vertalen naar de praktijk

Bij de aanleg van de Oosterscheldekering in Zeeland botsten twee waarden: veiligheid en milieubehoud. Aanvankelijk zou een dam de Oosterschelde volledig afsluiten om het achterliggende land tegen hoog water te beschermen. Vissers, watersporters en milieuorganisaties maakten bezwaar omdat daarmee het zoutwater ecosysteem zou verdwijnen. Ingenieurs maakten het wereldberoemde nieuwe ontwerp van een halfopen stormvloedkering die

10-12-20

Paul Francissen van Publicroam: “We moeten met elkaar in gesprek over de digitale samenleving”

Publicroam biedt mensen wifi-toegang op gastlocaties als bibliotheken en het Leger des Heils. Je hoeft maar één keer een Publicroam account aan te maken. Daarna kan je bij alle aangesloten locaties automatisch online. Privacy, veiligheid en gebruikersgemak staan bij Publicroam hoog in het vaandel. We gingen in gesprek met mede-oprichter Paul Francissen over hoe je

14-07-20

Opinie: De blinde vlekken van Tada

Tada wil de maatschappij kritisch bevragen. Dat kan alleen als je ook in staat bent tot een kritische blik op jezelf. We vroegen dr. Merel Noorman en dr. Linnet Taylor van het Tilburg Institute for Law, Technology, and Society (TILT) om op basis van hun wetenschappelijke kennis en jarenlange expertise een kritische blik op Tada

29-06-20

5G veiling en het rebound-effect

Het ‘rebound-effect’: binnen duurzaamheid staat dit bekend als het effect waarbij je je zuinige verwarming langer aan laat staan, omdat hij toch al zuinig is. Daardoor verbruik je uiteindelijk evenveel energie als met je oude, niet-zuinige verwarming. Maar ook binnen de discussie over 5G is het rebound-effect, meer dan de ophef over ongezonde straling, reden

25-06-20

Project

Wat is nodig om veilig gezondsheidsdata te kunnen delen?

De coronacrisis onthulde een tot nu toe weinig bekend probleem: ook met de meeste internetaansluitingen per persoon en de hoogste internetsnelheid van Europa kunnen we niet veilig, snel en op schaal gezondheidsdata delen voor een betere patiëntenzorg. Daarom kijken we nu naar partijen die mogelijk een deeloplossing hebben. Hoe creëren we een internet waarmee we

18-06-20

Als een brug meer dan een brug is – Interview

“Direct als je de brug ziet, weet je dat deze anders is.” Naomi van Stralen is student Industrial Design Engineering aan de Universiteit Twente. Stralen onderzoekt hoe de brug niet alleen duidelijk kan maken dát ze anders is, maar ook hoe ze anders is. De brug in kwestie is de 3D-geprinte brug van MX3D. Deze

09-06-20

Bescherm onze gezondheid, maar ook onze privacy

Na aankondiging van het kabinet om tracking- en tracingapps in te zetten ter bestrijding van het coronavirus, ondertekende Tada het manifest Veilig tegen Corona. De app bleek een oplossing zonder helder probleem. Het kabinet kondigde aan om het gebruik van apps om het coronavirus in te dammen te gaan onderzoeken. Dezelfde dag nog stelden meer

29-07-19

Stedelijk directeur Amsterdam: Je moet expliciet maken wat je doet met data en waarom

“Tada heeft twee verschillende werelden binnen de gemeente bij elkaar gebracht”, zegt Mark Crooijmans. De Amsterdamse stedelijk directeur Dienstverlening en Informatie nam het eerste exemplaar van het Tada verslag in ontvangst tijdens het We Make The City festival. Het verslag beschrijft zes maanden samenwerking tussen Bureau Tada en Amsterdam om tot een verantwoorde digitale stad

27-06-19

Steeds meer steden omarmen digitale rechten. Maar is het genoeg?

Het gesprek over de digitale stad is merkbaar aan het veranderen. Nog niet zo lang geleden lag de focus op technologie. Die zou ons een schone, groene en efficiënte smart city brengen. Maar die focus is aan het verschuiven naar de mens en zijn rechten, belangen en wensen. De rol van technologie is daarin dienend.

17-06-19

Switch Port wint Tada prijs tijdens de Amsterdam City Challenge

De prijs voor de beste implementatie van Tada waarden tijdens de Amsterdam City Challenge is gewonnen door Switch Port. Het team pitchte een door bewoners geleide energiecoöperatie waarmee ze betrokken worden bij de opwek van duurzame energie in hun buurt. “In dit project worden de Tada principes op een concrete manier toegepast. De burger wordt

13-06-19

Tada maakt de stad eerlijk

Het jaarlijkse We Make the City festival staat voor de deur. Een week lang komen honderden mensen bijeen in workshops, conferenties, exposities, break-out sessies, hackathons, expedities, open huis-sessies en speciale evenementen voor kinderen om samen te werken aan een betere stad. Tada is de hele week op verschillende plekken aanwezig en zal in drie programma’s

04-06-19

Tada! Gemeente Haarlemmermeer ondertekent het manifest.

Het college van de gemeente Haarlemmermeer stemt met meerderheid voor het implementeren van Tada. Tijdens de bijeenkomst ‘Van én voor iedereen’ over de digitale stad op 29 mei 2019 ondertekende wethouder Marja Ruigrok het Tada manifest. Het evenement, georganiseerd door de Amsterdam Economic Board, heeft als doel het Tada manifest een stap verder te brengen.

03-06-19

Algoritmen voor een eerlijkere stad

“Met de inzet van algoritmen kun je de stad eerlijker maken”, zegt Maarten Sukel. De AI specialist werkt voor het CTO Innovatieteam van de gemeente Amsterdam. Het team gebruikt nieuwe technieken om problemen in de stad aan te pakken. Er wordt gewerkt aan projecten als route optimalisatie voor vuilniswagens en het voorspellen en spreiden van

26-04-19

Cathy O’Neil: Amsterdam loopt voorop en wijst de weg

Het toepassen van algoritmen kan beslissingsprocessen beter en eerlijker maken dan ze ooit zijn geweest, zegt Cathy O’Neil. Zo’n positieve kijk op datagedreven besluitvorming, is niet het eerste wat je van haar verwacht. De data analist schreef Weapons of Math Destruction. Het boek waarschuwt voor de schadelijke gevolgen die inzet van algoritmen kan hebben voor

18-04-19

Samen werken aan data ethiek in de praktijk

Elke organisatie heeft een set waarden die bepalend zijn voor haar identiteit. Denk aan een supermarkt die kiest voor duurzaam of een autofabrikant die waarde hecht aan veiligheid. In de fysieke wereld zijn die waarden duidelijk herkenbaar en kunnen we er naar handelen. Maar in het digitale domein herkennen we die waarden minder snel. Tessa

08-04-19

“Je zit in de spagaat tussen je geweten en solidariteit met de organisatie”

Ethische data dilemma’s op de werkvloer Herman Ozinga is data analist bij de gemeente Amsterdam. Hij krijgt een dataleveringsverzoek dat hij niet met zijn geweten kan verenigen. Hij worstelt met zichzelf: solidair zijn met de organisatie of naar zijn innerlijke stem luisteren. Uiteindelijk besluit hij niet meer aan het betreffende project mee te werken. Als

13-03-19

Hoe bouw je privacy-vriendelijke systemen?

Foto: Robert v.d. Molen Stel, je wilt weten hoeveel auto’s er over een bepaalde weg rijden. Je kunt een systeem bouwen dat alle voorbijkomende kentekens registreert. Maar je kan ook kiezen voor een systeem dat voor elke auto slechts een turfje zet. Beide systemen hebben dezelfde functionaliteit: ze tellen auto’s. Maar de eerste is een

07-03-19

Tada principes opgenomen in Agenda Digitale Stad

Foto: Henk Rougoor De eerste Amsterdamse Agenda voor de Digitale Stad werd op 1 maart gelanceerd. De agenda getiteld ‘Een digitale stad voor én van iedereen’ streeft naar een vrije, inclusieve en creatieve digitale stad. Verantwoord gebruik van data is daar een onderdeel van. Eén van de acties om dat te bereiken is de implementatie

01-03-19

Tada en de Gemeente Amsterdam. Het verslag van de eerste zes maanden.

“Tada is een beweging”, zegt Douwe Schmidt tijdens de opening van de bijeenkomst Tada in de praktijk. “Het is een samenspel van een groot aantal organisaties en individuen die zich richten op de vraag: ‘Wat voor een digitale samenleving willen we?’ Dát die er komt, is eigenlijk geen punt van discussie meer. Maar hoe we

21-02-19

Open Brug + Open Data = Open Deur?

Image courtesy of MX3D and Adriaan de Groot In 2015 begon het bedrijf MX3D met een ambitieus project: het printen van een brug. Onlangs werd de brug in de definitieve vorm gepresenteerd op de Dutch Design Week in Eindhoven. Daar op de brug liepen we Kars Alfrink tegen het lijf. Hij keek om de beurt

27-11-18

Mona de Boer: “Laat de algoritmes zelf maar uitleggen hoe ze werken”

Mona de Boer is auditor van systemen bij PwC. Ze opent en ontleed systemen en maakt ze begrijpbaar en betrouwbaar voor gebruikers. “Als kind wilde ik hersenchirurg worden. Door onder de hersenpan te kijken, zou ik mensen begrijpen. Nu kijk ik onder de motorkap van complexe digitale systemen; neurologische, zelflerende netwerken. Je zou kunnen zeggen

19-06-18

Zeggenschap

de Volksbank – Tada in de praktijk: zeggenschap

Hoe kunnen we de waarden uit het manifest toepassen in de praktijk? In de zesde aflevering van een serie laat Eelco van Dijk van de Volksbank zien hoe zijn bedrijf invulling geeft aan de waarde ‘zeggenschap’. Zelf invloed uitoefenen op wie welke data van je gebruikt: dat is de kern van de waarde zeggenschap. In

05-06-18

Tada in de praktijk – Jim Stolze en Aigency

“Over 15 jaar wil ik mijn zoon kunnen uitleggen wat wij deden om kunstmatige intelligentie begrijpelijk te houden, zodat ook zijn generatie zeggenschap zal hebben over de systemen die dan beslissingen nemen.” aan het woord is Jim Stolze, de medeoprichter van Aigency: een platform dat studenten met bedrijven verbindt die met kunstmatige intelligentie aan de

25-05-18

Tada! Amsterdam legt basis voor nieuw digitaal beleid

Foto: CC2.0 Hans Zuyderwijk Het Tada manifest is de basis voor het nieuwe digitale beleid van de stad Amsterdam. Het manifest wordt de handleiding van de stad om bewust om te gaan met de mogelijkheden en bedreigingen  van digitale technologieën. Het wordt geïmplementeerd voor het eerlijk verdelen van de opbrengsten van digitale technologieën. De nieuwe

15-05-18

The Incredible Machine – Tada in de praktijk: de menselijke maat

Hoe kunnen we de waarden uit het manifest toepassen in de praktijk? In de vijfde aflevering van een serie laat Harm van Beek van The Incredible Machine zien hoe zijn bedrijf invulling geeft aan de waarde ‘de menselijke maat’. De waarde ‘menselijke maat’ staat in het manifest omdat we vinden dat data en algoritmen niet

26-04-18

DECODE – Tada in de praktijk: legitiem en gecontroleerd

Hoe kunnen we de waarden uit het manifest toepassen in de praktijk? In de vierde aflevering van een serie legt Tom Demeyer, CTO bij Waag Society, uit hoe het Europese project DECODE invulling geeft aan de waarde ‘legitiem en gecontroleerd’. De waarde legitiem en gecontroleerd staat in het manifest om bewoners en gebruikers zeggenschap over

30-03-18

Hoe track en trace je de keten? Team Flavourians kwam met het plan en won de eerste prijs.

Team Flavourians is de winnaar van de ‘Track & trace de keten’-hackathon. Hun concept Trackback won de pioniersprijs van het SIDN fonds ter waarde van €10.000,-. Trackback moet een tool worden om de hele keten in beeld te brengen. De tool visualiseert op een speelse manier de stappen waarmee waarden worden toegevoegd die leiden tot

23-03-18

Iamconnected – Tada in de praktijk: inclusiviteit

Hoe kunnen we de waarden uit het manifest toepassen in de praktijk? In de derde aflevering van een serie legt Maureen van Eijk, armoederegisseur in de gemeente Amsterdam, uit hoe de stad invulling geeft aan de waarde ‘inclusief’. Het kwam tijdens de gesprekken die voorafgingen aan de totstandkoming van het manifest veelvuldig aan bod: iedereen

16-03-18

The Hague Principles – Tada in de praktijk: open en transparant

Hoe kunnen we de waarden uit het manifest toepassen in de praktijk? In de tweede aflevering van een serie legt Frits Bussemaker, voorzitter van The Institute for Accountability and Internet Democracy uit hoe zijn organisatie invulling geeft aan de waarde ‘open en transparant’. Welke data organisaties verzamelen en waarvoor ze dat doen is in veel

The Things Network – Tada in de praktijk: van iedereen voor iedereen

Hoe kunnen we de waarden uit het manifest toepassen in de praktijk? In de eerste aflevering van een serie legt Johan Stokking van The Things Network uit hoe zijn organisatie invulling geeft aan ‘Van iedereen, voor iedereen’. Van iedereen, voor iedereen. Dat het niet alleen mooi klinkt, maar ook echt kan werken laat The Things

27-10-17