DECODE – Tada in de praktijk: legitiem en gecontroleerd

Hoe kunnen we de waarden uit het manifest toepassen in de praktijk? In de vierde aflevering van een serie legt Tom Demeyer, CTO bij Waag Society, uit hoe het Europese project DECODE invulling geeft aan de waarde ‘legitiem en gecontroleerd’.

De waarde legitiem en gecontroleerd staat in het manifest om bewoners en gebruikers zeggenschap over de vormgeving van hun digitale stad te geven. De overheid, maatschappelijke organisaties en bedrijven faciliteren dit. Zij monitoren de ontwikkeling en de maatschappelijke gevolgen.

Het DECODE-project wil deze waarde in de praktijk brengen door een decentrale digitale infrastructuur te ontwerpen die het mogelijk maakt je eigen data en identiteit te managen. Als het aan de onderzoekers ligt heeft iedereen straks een goed beveiligde app op zijn telefoon waarmee je toegang tot en gebruik van je data kunt regelen. DECODE staat voor DEcentralised Citizen-owned Data Ecosystems.

Avatar van je digitale zelf

Tom Demeyer heeft meegeschreven aan de white paper voor dit Europese onderzoeksproject en houdt zich vooral bezig met de totstandkoming van de architectuur ervoor. “We hebben nauwelijks zeggenschap over onze digitale identiteit, terwijl 90 procent van onze interactie met de maatschappij tegenwoordig digitaal is”, zo verklaart hij het initiatief. “Het probleem is dat die digitale identiteit wordt vormgegeven door bedrijven als Facebook, de systemen van de overheid en de systemen op je werk. Je bent eigenlijk een avatar van je digitale zelf en je hebt daar geen invloed op.”

DECODE gaat niet alleen over data-privacy, maar ook over het zelf kunnen beslissen met wie we onze data delen. De komende 1,5 jaar worden er vier pilots gedaan, twee in Barcelona en twee in Amsterdam. Daarmee wordt niet alleen de technologie getest, maar moet ook de sociale waarde worden aangetoond van burgers controle geven over hun data.

In Amsterdam wordt in samenwerking met de gemeente onderzocht wat de voordelen kunnen zijn voor het AirBnB-register wanneer gebruik wordt gemaakt van DECODE. In deze pilot zou DECODE mensen toestaan om vakantieverhuur geverifieerd te melden, zonder opslag van persoonsgegevens. Een andere Amsterdamse pilot is in samenwerking met Gebiedonline, een sociaal buurtplatform waar mensen en groepen onder meer activiteiten organiseren en nieuws delen. DECODE kan hier met veel oog voor privacy en met fijne granulariteit testen hoe burgers zelf tot in het kleinste detail kunnen bepalen welke informatie zij delen. Demeyer: “We richten alles zo in dat er, ook als de subsidie straks ophoudt, iets staat dat de gebruikers van de toepassingen zelf in stand kunnen houden.”

De techniek is niet de grootste uitdaging. “Die is weliswaar supercomplex, maar lijkt uitvoerbaar, doordat we met hele goede mensen werken. De grootste uitdaging is mensen en dienstverleners te overtuigen dat ze dit moeten gaan gebruiken en bedrijven en instanties overtuigen dat ze data kunnen gebruiken zonder het te verzamelen.”